พระประวัติคัดสรร

ถอดรหัสพระปรีชาทางการดนตรี ผ่านบริบทแห่งพระชนม์ชีพของพลเรือเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาภากรเกียรติวงศ์ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์

หากมองอย่างผิวเผิน การที่นายเรือโท พระองค์เจ้าอาภากรเกียรติวงศ์ ทรงได้รับพระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา เมื่อวันที่ 23 กรกฎาคม พ.ศ. 2443 ก็อาจจะไม่มีแง่มุมใด ๆ ที่น่ากล่าวถึงมากนัก แต่หากพิเคราะห์อย่างถ้วนถี่ เหตุการณ์นี้มีแง่มุมน่าไตร่ตรองอยู่หลายด้าน ซึ่งจะเข้าใจได้ เราควรต้องมองย้อนกลับไปที่ช่วงเวลาก่อนหน้านั้นถึง 18 ปี คือใน พ.ศ. 2425 อันเป็นปีที่กรุงรัตนโกสินทร์ครบรอบ 100 ปี

หลากเนื้อหาจากพระนิพนธ์หลายชิ้น สื่อสาระจากพระดำริที่มีความหมายข้ามกาลเวลา อยู่ที่ว่าเราในปัจจุบันจะได้ยินไหม ในสิ่งที่เสด็จเตี่ยอาจทรงอยากรับสั่งกับพวกเรา

พระกรณียกิจมากมายในการทรงรับราชการของกรมหลวงชุมพรฯ ส่งผลอย่างไรแก่ราชนาวีสยามบ้าง กระทั่งพระองค์ได้รับการถวายพระสมัญญานามว่า “องค์บิดาของทหารเรือไทย”

พินิจรอยอดีตของชื่อย่านฐานถิ่น บนเส้นทางล่องสายน้ำเจ้าพระยามุ่งหน้าสู่ปากแม่น้ำ ก่อนผ่านสันดอนสู่ท้องทะเลกว้าง เราอาจเห็นร่อยรอยแห่งพระปรีชาของเสด็จในกรมหลวงชุมพรฯ ที่แฝงอยู่เบื้องหลังวัตถุสถานอันคุ้นตา จนหลายคนอาจเคยมองข้าม

รู้ไหม ? ลูกตอร์ปิโดที่ใกล้ฐานพระอนุสาวรีย์กรมหลวงชุมพรฯ ไม่ได้แค่ติดตั้งประดับไว้สวย ๆ แต่ยังช่วยย้ำเตือนถึงเรื่องราวพระปรีชา ในวิทยาการล่าสุดของยุทโธปกรณ์

จากสิ่งของ เครื่องใช้ และสถานที่ ที่มีความเกี่ยวข้องกับพระองค์เจ้าอาภากรเกียรติวงศ์ เราได้เห็นและได้เรียนรู้อะไรจากสิ่งเหล่านั้นบ้าง หาคำตอบได้ที่นี่

“คนนับถือกรมหลวงชุมพรฯ เยอะ แต่คนไม่สนใจท่านในฐานะปุถุชน คนไม่สนใจว่าท่านเคยทำอะไรมา หรือเก่งอย่างไร คนสนใจท่านแต่ในฐานะสิ่งศักดิ์สิทธิ์”

ช่วงเวลาแห่งการทรงศึกษาวิชาทหารเรือที่ประเทศอังกฤษ ได้หล่อหลอมให้พระองค์เจ้าอาภากรเกียรติวงศ์ทรงเป็นเช่นไร ทรงเรียนรู้อะไร และทรงพบเห็นโลกทัศน์อันกว้างไกลเช่นใดบ้าง หาคำตอบได้ที่นี่

ย้อนเวลากลับไปเมื่อกว่า 120 ปีที่แล้ว “สมุททานุภาพ” (Naval Power) คือปัจจัยสำคัญเบื้องหลังความเป็นมหาอำนาจเกรียงไกรของชาติตะวันตก